จากนโยบายของรัฐบาลในการพัฒนาเศรษฐกิจชาติภายใต้แนวคิด ประเทศไทย 4.0 ที่มุ่งส่งเสริมการเข้าถึงการเรียนรู้ พัฒนาศักยภาพทรัพยากรมนุษย์ และการเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันของผู้ประกอบการไทยด้วยความคิดสร้างสรรค์ จึงเป็นที่มาของการขยายบทบาทของสำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ (องค์การมหาชน) หรือ Creative Economy Agency (CEA) มายังภาคตะวันออกเฉียงเหนือ หรือที่คนไทยเรียกกันคุ้นปากว่า “อีสาน”
หนึ่งในภารกิจที่กล่าวถึงข้างต้น คือการก่อตั้ง จัดสร้าง และเปิดบริการศูนย์สร้างสรรค์งานออกแบบ หรือ Thailand Creative & Design Center (TCDC) ในจังหวัดขอนแก่น เพื่อทำหน้าที่เป็นศูนย์สนับสนุนส่งเสริมการพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ในท้องถิ่นอีสานให้เชื่อมโยงกับการพัฒนาคุณภาพชีวิต เศรษฐกิจ และสังคมในภาพรวม โดยจะมีบริการทั้งในด้าน การส่งต่อองค์ความรู้ การต่อยอดความคิด การพัฒนาทักษะผู้ประกอบการ การเพิ่มมูลค่าสินค้าและบริการ รวมถึงร่วมเป็นฟันเฟืองพัฒนาสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการบ่มเพาะบุคลากรสร้างสรรค์ ธุรกิจสร้างสรรค์ และพื้นที่สร้างสรรค์ เป็นสำคัญ
สำหรับในปี พ.ศ. 2563 นี้ TCDC ขอนแก่น จะเริ่มให้บริการประชาชนใน 3 ส่วนหลัก ได้แก่
- ศูนย์ความรู้ด้านการออกแบบและความคิดสร้างสรรค์ เป็นแหล่งรวมความรู้และฐานข้อมูลเพื่อการพัฒนานักสร้างสรรค์ผ่านสื่อหลายรูปแบบ เช่น สื่อสิ่งพิมพ์และมัลติมีเดีย งานนิทรรศการ กิจกรรมการบรรยายจากวิทยากรทั้งในและต่างประเทศ บริการเหล่านี้จะเป็นส่วนเสริมให้สถาบันอุดมศึกษาที่เปิดสอนสาขาออกแบบ ศิลปะ และสาขาอื่นที่เกี่ยวข้องกับอุตสาหกรรมสร้างสรรค์กว่า 46 คณะ ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และผู้ประกอบการ SME อีกกว่า 80,000 รายสามารถเข้าถึงองค์ความรู้เพื่อการพัฒนาศักยภาพตนเองได้อย่างสะดวก
- ศูนย์นวัตกรรมวัสดุอีสาน นำเสนอฐานข้อมูลวัสดุจากทั่วโลกและวัสดุท้องถิ่นในภาคอีสานเพื่อการต่อยอดสู่ผลิตภัณฑ์ที่มีมูลค่าเพิ่ม อาทิ ผ้าทอ ไม้ไผ่ โลหะ ดินเผา ฯลฯ นอกจากนี้ยังมีบทบาทเป็นช่องทางให้ผู้ผลิตวัสดุท้องถิ่นของไทยมีโอกาสเผยแพร่ผลงานสู่ตลาดโลกผ่านเครือข่ายฐานข้อมูลวัสดุระดับนานาชาติ
- ศูนย์พัฒนาธุรกิจสร้างสรรค์ ทำหน้าที่ส่งเสริมความเชื่อมโยงระหว่างอุตสาหกรรมสร้างสรรค์กับภาคการผลิตจริงในประเทศ เพื่อยกระดับความสามารถในการแข่งขันของผู้ประกอบการ ประสานความร่วมมือกับหน่วยงาน ต่างๆ เพื่อจัดโครงการบ่มเพาะธุรกิจ (business incubation program) กิจกรรมส่งเสริมการขายและการตลาด (business and marketing activation) ให้แก่เป้าหมายที่เป็นผู้ประกอบการ SME 80,000 ราย และวิสาหกิจชุมชนอีกกว่า 1,300 ราย
กันดาร > สร้างสรรค์ : อาคารที่สร้างบทสนทนากับผู้คนและระหว่างผู้คน
ในส่วนของตัวสถาปัตยกรรม งานวิจัยด้านความคิดสร้างสรรค์ระบุว่าการที่ผู้คนได้พบปะพูดคุยแลกเปลี่ยนประสบการณ์กันคือบ่อเกิดของความคิดที่นำไปต่อยอดเป็นสิ่งใหม่ได้ โดยเราเรียกความคิดใหม่ๆ ที่มีคุณค่าเหล่านั้นว่า “ความคิดสร้างสรรค์” ซึ่งในบริบทชีวิตของคนอีสาน สถานที่ที่ชาวบ้านพบเจอและพูดคุยกันมากที่สุดก็คือ “ใต้ถุนบ้าน” ด้วยว่าภูมิภาคนี้มีสภาพอากาศที่ค่อนข้างร้อนและแห้งแล้งเกือบตลอดปี ผู้คนที่ไปมาหาสู่กันจึงอาศัยการเดินผ่านใต้ถุนบ้านของคนอื่นถัดต่อไปเรื่อยๆ จนไปถึงบ้านที่เป็นจุดหมาย พฤติกรรมนี้นับเป็นเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมอย่างหนึ่งของชุมชนคนอีสาน ซึ่งทีมสถาปนิกจากบริษัท A49 (สาขาขอนแก่น) ผู้ออกแบบอาคาร TCDC ขอนแก่น ก็ได้นำมาตีความเป็นฟังก์ชั่นในการออกแบบด้วย
“บริบททางวัฒนธรรมที่เราเห็นได้จากบ้านเรือนอีสาน นำมาสู่การออกแบบพื้นที่ใต้ถุนอาคารที่เปิดโล่งเป็นทางยาว เพื่อให้คนทั่วไปเข้ามาใช้สอยได้แบบไม่มีอะไรมาขวางกั้น ผู้คนไม่จำเป็นต้องเดินเข้าไปภายในตัวอาคาร ก็สามารถพบเจอกันโดยบังเอิญ และนั่งพูดคุยกันจนทำให้เกิดการต่อยอดความคิดได้”
A49 ขอนแก่น
ศูนย์ความรู้ด้านการออกแบบและความคิดสร้างสรรค์
ศูนย์นวัตกรรมวัสดุอีสาน
ติดตามข่าวสารความเคลื่อนไหวและกิจกรรมที่จะมีขึ้นอย่างต่อเนื่องได้ทาง เฟสบุ๊ค TCDC ขอนแก่น และอ่านเรื่องเกี่ยวกับนิทรรศการแรก Empowering Isan ได้ที่นี่
เครดิตภาพ: Creative Economy Agency
