ครั้งแรกที่เราเคยได้ยินคำว่า Ichigo Ichie คือตอนที่เราได้คุยกับอาจารย์นักจัดดอกไม้อิเคบานะชาวญี่ปุ่นท่านหนึ่ง เธอบอกกับเราว่านี่คือแก่นของการจัดดอกไม้ของเธอ เพราะทุกวินาทีนั้นมีค่า และไม่มีทางเกิดขึ้นซ้ำอีก สิ่งที่เธออยากจะทำคือการจัดดอกไม้ให้สวยและมีคุณค่าที่สุดในทุกๆครั้ง
Ichigo Ichie คือสุภาษิตดั้งเดิมของญี่ปุ่น ที่แปลได้คร่าวๆว่า “โอกาสเดียว พบกันครั้งเดียว” หรือหมายถึงว่าช่วงเวลาที่เกิดขึ้นนั้นจะเกิดขึ้นเพียงครั้งเดียวเท่านั้นในชีวิต ถ้าแปลเป็นภาษาอังกฤษก็น่าจะตรงกับคำว่า “once in a lifetime” นั่นเอง ว่ากันว่าที่มาของสุภาษิตนี้บัญญัติขึ้นโดยปรมาจารย์ด้านการชงชา Sen no Rikyu ในศตวรรษที่ 16 ต่อมาในศตวรรษที่ 19 ได้มีการขยายความโดยปรมาจารย์ด้านการชงชาอีกคนที่ชื่อว่า Ii Naosuke ว่ากันว่าด้วยความที่เขาโดนขู่ลอบสังหารบ่อยมาก ในทุกๆ ครั้งที่เขาชงชา เขาจะตั้งใจชงเหมือนชาถ้วยนั้นจะเป็นชาถ้วยสุดท้ายในชีวิตของเขา และทุกๆ ครั้งที่เขาชงชา ชาของเขาก็จะรสชาติไม่เหมือนเดิม
และวิธีที่จะเข้าใจปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นนี้ก็คือ Ichigo Ichie หรือการตระหนักว่าแต่ละวินาทีที่เกิดขึ้นนั้นคือช่วงเวลาที่มีค่า ที่ไม่มีวันจะเกิดขึ้นซ้ำ เราไม่สามารถสร้างขึ้นมาใหม่ได้อีก หลังจากนั้น ปรัชญานี้จึงกลายเป็นหลักสำคัญของพิธีชงชา โดยผู้ที่มาร่วมพิธีชงชามีความเข้าใจร่วมกันว่าพิธีชงชาในครั้งนั้นจะไม่เกิดขึ้น (เหมือนเดิม) อีกต่อไปในชีวิตของพวกเขา การชงชาแต่ละครั้งจึงเป็นช่วงเวลาศักดิ์สิทธิ์ที่ต้องให้ความเคารพ ใส่ใจอย่างจริงใจ
แล้วปรัชญานี้สอนอะไรเราบ้าง? อาจจะคล้ายๆกับปรัชญาโรมัน ‘Carpe Diem’ หรือ seize the day นั่นแหละ พูดง่ายๆ คือจงอยู่กับปัจจุบัน ตักตวงกับความสุขเท่าที่มี และให้คุณค่ากับสิ่งที่อยู่ตรงหน้าให้มากที่สุด แม้คำว่า Ichigo Ichie จะถูกเชื่อมโยงกับนิกายเซนอยู่มาก แต่ถ้ามองกว้างขึ้นจะเห็นว่าหลักปรัชญาข้อนี้เป็นสากลอยู่ไม่น้อย
หนังสือ Book of Ichigo Ichie : The Art of Making the Most of Every Moment, the Japanese Way มีจำหน่ายที่ Kinokuniya Thailand สั่งซื้ออนไลน์ได้ ที่นี่
